Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Việt Nam là một đất nước đã trải qua hơn 2 nghìn năm giữ nước và dựng nước, xuyên suốt các thời kỳ ấy là những sự kiện lịch sử hào hùng của dân tộc, được truyền lại dưới dạng thông tin, hình ảnh. Và để có thể tìm hiểu về lịch sử dân tộc một cách trực quan nhất thì Bảo tàng lịch sử Việt Nam chính là một nơi nên đến. Không chỉ thu hút những người yêu thích sử học Việt Nam, Bảo tàng lịch sử Việt Nam là nơi thường được các du khách nước ngoài đến tham quan, tìm hiểu trong các chuyền du lịch Hà Nội, du lịch Thủ Đô.

Lịch sử bảo tàng lịch sử Việt Nam

1. Quá trình hình thành của bảo tàng lịch sử Việt Nam

Bảo tàng lịch sử Việt Nam, vốn là Viện bảo tàng của trường Viễn Đông Bác cổ với tên gọi Bảo tàng Louis Finot do người khác xây dựng – nơi lưu giữ, trưng bày các món đồ cổ thu thập được từ các nước Đông Nam Á.

Ngày 03/09/1958, sau khi Pháp bàn giao lại bảo tàng Louis Finot cho chính quyền Cách Mạng, bảo tàng chính thức được đổi tên và mục đích sử dụng thành bảo tàng Lịch sử Việt Nam, phục vụ lưu giữ các hiện vật lịch sử của Việt Nam từ xa xưa cho đến ngày nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ra đời.

2. Xây dựng bảo tàng lịch sử Việt Nam

Bảo tàng lịch sử Việt Nam được thiết kế năm 1925 bởi 2 kỹ sư người Pháp là C. Batteur và E.Hesbrard. Với việc kết các đặc trưng của nền kiến trúc bản địa với nền kiến trúc Pháp, sau khi được khởi công xây dựng vào năm 1926 và hoàn thành năm 1932, bảo tàng này đã trờ thành đại diện lớn của phong cách kiến trúc Đông Dương. Được thi công ngay trên khu đất phía sau của Nhà Hát lớn, công trình được xây dựng chạy dọc theo bờ đê của sông Hồng, và là điểm cuối của phố Trần Quang Khải (trước Cách mạng, phố Trần Quang Khải có tên là phố Quaï Guillemoto).

Cấu trúc bên ngoài của bảo tàng lịch sử Việt Nam

1. Cấu trúc chung của bảo tàng lịch sử Việt Nam

Mặt bằng của tòa kiến trúc này được xây dựng dựa trên mục đích trưng bày nên cấu tạo của bảo tàng cho chúng ta một góc nhìn với không gian rộng lớn. Sảnh chính có hình bát giác với chiều dài mỗi cạnh là 11m.

Không gian trưng bày nằm ngay sau đại sảnh được thiết kế hình chữ nhật và được sắp xếp, tổ chức khéo léo để liên kết với các phòng cạnh bên.

Phía dưới tầng trưng bày là một tầng trệt cao 2,5 m nơi tổ chức các phòng phục chế, lưu trữ, kho và bộ phận hành chính, tầng này cũng mang ý nghĩa của một tầng cách ẩm làm cho không gian trưng bày phía trên luôn khô ráo trong điều kiện độ ẩm cao ở Hà Nội.

2. Nét đặc sắc trong cấu trúc của bảo tàng lịch sử Việt Nam

Hình khối mặt đứng của bảo tàng được nhấn mạnh bởi một hệ thống má che khối hình bát giác nhô cao. Đây là hệ ba lớp mái bào gồm phần mái bên trên có độ dốc lớn, tách biệt với các mái dưới bởi hệ thống cửa sổ lấy sáng. Phía dưới hai lớp mái có độ dốc nhỏ hơn.

Toàn bộ hệ mái cho các khu trưng bày được thiết kế theo kiểu mái chồng diêm hai lớp – đây là kiểu mái thường thấy ở các công trình tôn giáo, tín ngưỡng truyền thống của Việt Nam. Đóng vai trò thoát gió trong hệ thống gió tự nhiên là một khe hở giữa 2 lớp mái. Lớp mái phía dưới hơi đua ra khỏi hệ thống tường bao quanh nhằm che nắng và chống mưa hắt vào phía cửa của bảo tàng, đồng thời tạo bóng đổ trên mặt đứng làm tăng vẻ duyên dáng cho toà nhà. Phần mái đua được đỡ bởi hàng cột kép kết hợp với hệ con sơn cách điệu cùng, tô điểm thêm hoạ tiết trên lan can tạo ra một dáng vẻ Á Đông rõ rệt.

Tổng thể, thiết kế của bảo tàng có vẻ khá đặc trưng của kiến trúc Trung Quốc nhưng xét về nhiều khía cạnh thì đây cũng là điều dễ hiểu bởi Việt Nam là nước trải qua nghìn năm đô hộ của Trung Quốc. Nhưng cũng nhờ các kiến trúc sư với cách xử lý khéo léo đã khiến cho công trình này mang rất nhiều điểm giống với chùa Kèo ở Thái Bình.

Không gian trưng bày bên trong của bảo tàng lịch sử Việt Nam

1. Không gian trưng bày tại tầng 1 của bảo tàng

Đây là nơi trưng bày hệ thống hiện vật về chủ đề Việt Nam thời kỳ tiền sử, với niên đại từ 30 – 40 vạn Nam và Việt Nam từ thời kỳ dựng nướ cho đến thời nhà Nguyễn.

Hình ảnh 7 chiếc trống đồng: trống đồng Đông Sơn, Trống đồng Nông Cống, trống đồng Thành Vinh, trống đồng Ngọc Lũ,…cũng là điểm thu hút của không gian bên trong bảo tàng.

2. Không gian trưng bày tầng 2 của bảo tàng

Đi từ bên phải vào, là một không gian cho du khách “ngược dòng thời gian” để chứng kiến lại toàn bộ quá trình lịch sử của Việt Nam từ thuở dựng nước cho đến triều Nguyễn

Cũng tại tầng 2 của khu A bảo tàng còn có 2 phòng trưng bày chuyên đề cố định: điêu khắc nghệ thuật đá Chămpa và văn hóa Óc eo – Phù Nam.

Hiện tại, bảo tàng Lịch sử Việt Nam cùng với bảo tàng Cách mạng tháng Tám đã được sáp nhập thành bảo tàng lịch sử Quốc gia, có địa chỉ ở số 1 phố Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội, Bảo tàng mở cửa đón du khách tất cả các ngày trong tuần trừ thứ Hai, còn lưu giữ rất nhiều các bằng chứng lịch sử như cọc gỗ trận Bạch Đằng, Trống Đồng Đông Sơn, gốm sử cổ Bát Tràng,…