Chùa Phổ Am (Chùa Am)

Vùng đất Uông Bí – Quảng Ninh nơi có chùa Ba Vàng nổi tiếng tráng lệ, nguy nga bậc nhất cả nước, lại có chùa Phổ Am nơi lưu giữ dấu chân Phật đi qua. Thăm chùa Phổ Am vào một ngày nắng đẹp, chìm đắm trong cảnh trí thanh tịnh cùng nghe giai thoại về ông Tổ Thiền Phái Trúc Lâm, du khách như được trở về với cõi Phật ngàn năm từ lúc nào.

Khám phá đôi nét về chùa Phổ Am

Vị trí tạo lạc và thời điểm xây dựng

Chùa Phổ Am hay còn gọi là Am Vân Tự, tọa lạc trên núi Duật Vân, phường Bắc Sơn, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh. Nằm cách trung tâm thành phố khoảng gần 3km, được xây dựng trên một khu đất cao ráo, rộng lớn, mặt tiền hướng về phía Đông Nam, trước mặt có một khe suối nhỏ chảy qua, xa xa là dòng sông Uông hiền hòa.

Chính vị trí tuyệt đẹp này làm cho khung cảnh nơi đây vô cùng mát mẻ, tĩnh lặng, cảnh sắc tươi mới cộng với kiến trúc xây dựng và câu chuyện xưa tạo nên không gian đậm màu linh thiêng, huyền bí và tôn kính của của Phật.

Truyền thuyết tên gọi

Chùa được xây dựng năm 1705 vào thời  vua Lê Dụ Tông. Người trực tiếp quản thúc xây dựng là ông Trần Văn Bách -lý trưởng của vùng phát tâm công đức cùng nguồn quyên góp của nhân dân để xây dựng chù Theo tên gọi thì Phổ có nghĩa là rộng lớn, Am nghĩa là hiểu biết. Theo đó Phổ Am có nghĩa là sự hiểu biết rộng lớn.

Tương truyền, chùa Phổ Am xưa là nơi vua Trần Nhân Tông trên đường lên Yên Tử đã nghỉ chân. Thấy cảnh sắc non nước nơi đây tươi đep, diễm lệ, trên đỉnh núi có nhiều đám mây ngũ sắc bay lượn, hòa quện lẫn nhau tạo thành khung cảnh thật đẹp. Vì vậy, ngài đã đặt tên là núi Duật Vân.

Không gian kiến trúc Phật giáo độc đáo, linh thiêng

Thiết kế kiến trúc cổ kính

Với lịch sử hình thành trên 300 năm, trải qua nhiều thăng trầm và biến cố hiện chùa cũ nay chỉ còn di tích và đã nhiều lần trùng tu, tôn tạo và xây mới. Chùa mới hiện nay được xây dựng theo dạng hình chữ Công, gồm 3 gian tiền đường, 2 gian ống muống và 3 gian hậu cung. Khu nhà Tổ có diện tích 300m2, thiết kế dạng chữ Đinh. Nhà Mẫu thiết kế hình chữ Nhị, diện tích cũng trên 300m2. Tất cả được xây theo lối kiến trúc cổ với mái cong, lợp ngói, đầu đao mái đươc điêu khắc tứ linh, vân mây tinh tế uyển chuyển.

Hệ thống tượng Phật có giá trị lịch sử lớn

Hệ thống tượng Phật ở đây được chế tác tinh xảo, khéo léo không chỉ thể hiện đặc sắc về hình dáng mà còn biểu hiện được nội tâm rất tinh tế mang phong cách thời nhà Nguyễn. Như tượng Tam thế phật, Thích ca sơ sinh, Quan âm toạ sơn, A di đà, Quan âm chuẩn đề, Di lặc, Địa tạng…Đặc biệt, pho tượng Phật Tổ Như Lai được khắc bằng đá ngọc thạch vô cùng đẹp mắt, có giá trị. Tượng cao 2m, nặng trên 10 tấn, được xây dựng năm 2004, nguồn từ phát tâm công đức của Phật Tử.

Lễ hội chùa Phổ Am

Hàng năm chùa tổ chức nhiều lễ hội đậm chất Phật giáo như lễ thượng duyên, lễ giỗ mầu, lễ Phật đản, lễ Vu Lan, Lễ giỗ Đức thánh Trần và lễ tất niên…2 lễ hội chính lớn nhất thu hút nhiều khách thập phương và bà con trong vùng tới tham gia vào ngày 18 và 19 tháng giêng, âm lịch hàng năm.

Lễ ngày 18 chùa tiến hành dâng lễ chay, các Phật tử tiến hành tụng kinh, niệm Phật.  Ngày 19 tiến hành tạ lễ, cầu kinh Ra Bì, tạ lễ Hoàng mãn. Ngoài, ra còn những buổi văn hóa, văn nghệ, thể thao được tổ chức tại đây.

Tương truyền, chùa đặc biệt rất linh thiêng. Vào năm 1990, rừng núi Duật Vân khô hạn xảy ra cháy lơn, cây rừng, chim chóc đều bị thiêu rụi nhưng chùa không hề bị ảnh hưởng.

Chùa Phổ Am cùng với chùa Ba Vàng, chùa Hang Sơn ….cùng với nhiều di tích Phật giáo khác như những ngọn nến lung linh giữa bầu trời đêm Uông Bí, làm phong phú quần thể du lịch văn hóa tâm linh, góp phần làm đa dạng đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Đó là những di tích lịch sử quý giá, là kho tàng văn hóa cổ đáng trân trọng và lưu giữ cho thế hệ sau.