Hồng Lĩnh được biết đến với hình ảnh núi Hồng, đây được xem là biểu tượng đặc trưng của miền Trung xứ Nghệ nói chung và Hà Tĩnh nói riêng. Núi Hồng Lĩnh đẹp kỳ vĩ được tạo hóa sắp đặt cho vùng đất này. Vùng đất này là không chỉ là nguồn mạch mà còn là cảm hứng bất tận cho nhiều thi ca Việt Nam khi sáng tác nên những vần thơ đặc sắc. Ai chưa đến với núi Hồng thì chắc chắn chưa một lần ghé qua xứ Nghệ. Núi Hồng thuộc top những địa điểm không thể thiếu khi đến với du lịch Hà Tĩnh.
Núi Hồng Lĩnh được dịch theo tên tiếng Nôm là “Ngàn Hống” hay “Rú Hống”, theo mặt chữ là Hồng Sơn là “núi Hồng” thuộc địa phần của xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Kết hợp với dòng sông Lam, núi Hồng được xem là biểu tượng cho hồn thiêng linh kiệt đại diện cho núi non đất trời của người xứ Nghệ Tĩnh.
Núi Hồng Lĩnh được nằm trên địa phận chính thị xã Hồng Lĩnh và hai huyện giáp cạnh Nghi Xuân và Can Lộc. Ngọn núi nằm cách thành phố Vinh xinh đẹp khoảng 12km đi về hướng Nam. Với tọa độ từ 106 độ 41’ đến 106 độ 55’ kinh Đông và từ 19 độ 28’ đến 19 độ 39’ vĩ Bắc. Mạn sườn núi được ngoảnh về phía Bắc núi Hồng Lĩnh nằm dọc theo Sông Lam. Núi Hồng Lĩnh là một trong những địa danh đã được lưu vào sổ sách Bách khoa thư cửu đỉnh hiện đang được đặt tại cố đô Huế vào thời vua Minh Mạng thứ 7.
Theo truyền thuyết đã kể rằng núi Hồng có tận 99 đỉnh, tương truyền đã cho thấy núi Hồng do một người khổng lồ không rõ tên tuổi dân gian gọi đó là ông Đùng, khi gom nhặt những quả núi mọc lẻ tẻ tại vùng Châu Thổ đã đem về xây thành dãy núi Hồng Lĩnh. Hiện đã xếp được 99 hòn núi, còn một hòn cuối do không may ông Đùng làm rơi sang phía bắc con sông Lam bây giờ thành rú Rum.
Tại một nơi thuộc vùng núi Hồng Lĩnh đã lưu truyền lại rằng ngày xưa, vùng đất Nghệ An này núi mọc ngổn ngang, đã ngăn cách vùng này vùng kia. Nên khi một buổi sớm tinh mơ đến ngỏ ý, bà Đùng nói rằng trước khi gà gáy ông Đùng phải xếp được 100 ngọn núi thì bà sẽ đồng ý làm vợ của ông. Vậy là ông Đùng một thân to lớn cặm cụi kéo núi và xếp lại thành 100 ngọn, khi đến bên bờ sông Lam đã nghe thấy tiếng gà gáy tưởng thật nên đã đứng dậy phủi tay để đi. Do đó mà núi Hồng Lĩnh hiện chỉ có 99 ngọn, ngọn còn lại đã được ông bỏ lại là núi Quyết nằm gọn trên bờ sông Lam. Quặng sắt ở trong các ngọn núi đến làng Vân Chàng và Trung Lương cũng chính tay ông Đùng đào được dân gian lưu truyền cho tới tận bây giờ, nghề rèn là nghề truyền thống được lưu giữ và bảo tồn.
Núi Hồng Lĩnh có nhiều đỉnh hiện trục tuyến chính vẫn là 99 ngọn, thực tế nó có khoảng 60 ngọn nhô lên cao hẳn chục mét và cao nhất là 678m. Có 8 cửa truông thuận tiện cho việc đi lại giữa: Cộng Khánh, Vắn (Cố Ghép)… Phía bên trong núi có nhiều hang động gồm: động 12 cửa,, động Chẻ Hai, động Đá Hang, động Hàm Rồng… với 26 khe suối chảy từ phía ngầm núi đá và ngày nay đã có mấy chục đập nước ngay chân núi Hồng Linh, cùng với đó là ao hồ ở lưng núi và chân núi như: Bàu Tiên, Vực Nguyệt, Ao núi Lân,…
Hồng Lĩnh còn nổi tiếng với bề dày của những di sản văn hóa – lịch sử, từ các di tích nổi tiếng được ghi vào sách đỏ Việt Nam Lý Thánh Tông, Lũy Đá của Ngô Quảng trong thời kỳ kháng Pháp và để lại nhiều huyền thoại, truyền thuyết có liên quan. Nơi đây có khoảng hơn 100 ngôi chùa và đền miếu có ý nghĩa lịch sử quan trọng: chùa Hương Tích, chùa Chân Tiên.. nơi đã lưu lại dấu chân người và chân ngựa trên các tảng đá gắn với hình ảnh của cô tiên lúc giáng trần.
Núi non Hồng Lĩnh vẫn giữ nguyên vẹn dáng vẻ uy nghi, sừng sững, trấn giữ bao phong ba bão táp cho bà con tỉnh Hà Tĩnh. Điểm xuyết cho hình ảnh trùng điệp chính là cảnh trí thiên nhiên tại đây được con người nhân tạo thành công, phía trên ngọn núi Hồng có những di tích lịch sử văn hóa vô giá, tại đây còn được xây dựng một số ngôi chùa nổi tiếng.
Bao quanh dãy núi Hồng Lĩnh là những làng quê, thôn xóm nơi xuất hiện những người con danh nhân kiệt xuất đã làm rạng danh cho đất nước và con người Hà Tĩnh như: Đô đài ngự sử Bùi Cầm Hổ, Đại thi hào Nguyễn Du, cha con Trạng nguyên Sử Hy Nhan, Uy viễn tướng công Nguyễn Công Trứ.
Người ta thường biết đến núi Hồng Lĩnh không chỉ là nơi để hành hương mà còn là điểm đến cho mùa Xuân khi được ngắm cảnh, hòa mình với thiên nhiên đất trời nơi núi rừng trùng điệp, cùng tận hưởng khung cảnh thiên nhiên thanh mát và hết sức yên bình. Đặc biệt là khu Tiên Sơn được công nhận là một trong những cụm di tích đi vào lịch sử có giá trị cấp Quốc Gia. Mỗi năm núi Hồng đều sẽ diễn ra các hoạt động bổ ích, truyền thống để thu hút du khách khắp nơi đến với du lịch Hà Tĩnh.
Núi Hồng Lĩnh, x. Thiên Lộc, H. Can Lộc, T. Hà Tĩnh
Để lại đánh giá