Chùa Phổ Minh

Du lịch Nam Định hấp dẫn du khách bởi những quần thể di tích văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc như: những nhà thờ Công giáo, Đền Trần, chùa Cổ Lễ, khu di tích Phủ Dày… và không thể không nhắc tới chùa Phổ Minh – nơi lưu giữ những giá trị văn hóa và lịch sử của dân tộc. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu địa điểm này hấp dẫn ra sao nhé!

Lịch sử chùa Phổ Minh

Theo như ghi chép, chùa Phổ Minh được xây dựng vào năm 1262, phía Tây của cung Trùng Quang của các vua Trần. Tuy nhiên theo những minh văn trên bia và trên chuông thì ngôi chùa này đã có từ thời Lý. Đây có thể là chùa đã được xây dựng lại với quy mô lớn hơn từ 1262, nhiều lần tu bổ thì chùa còn giữ được những dấu tích của đời nhà Trần.

Vị trí và đặc điểm của chùa Phổ Minh

Chùa Phổ Minh hay có tên gọi khác là chùa Tháp là một ngôi chùa tọa lạc tại thôn Tức Mạc, cách thành phố Nam Định 5km về phía Tây Bắc. Chùa Phổ Minh cách Hà Nội 94 km. Đặc điểm: Chùa Phổ Minh có quy mô bề thế, là nơi lễ bài và tu hành của nhiều quan lại và quý tộc thời Trần. Nơi đây được bố trí theo kiểu ngoại quốc, thể hiện rõ dấu ấn sự hòa đồng của 3 tôn giáo Nho – Phật – Lão. Khu di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật đền Trần và chùa Phổ Minh được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2012.

Trải nghiệm du lịch tại chùa Phổ Minh

Chùa Phổ Minh nằm giữa vùng đồng lúa chiêm trũng 700 năm, mái chùa cổ kính, cây cổ thụ xum xuê tỏa bóng mát. Nhiều thế kỉ qua chùa Phổ Minh vẫn hiên ngang, đứng vững trước những biến cố của lịch sử. Đây là công trình có giá trị cả về mặt nghệ thuật và giá trị lịch sử.

Cụm kiến trúc chính tại chùa Phổ Minh gồm 9 gian tiền đường, 3 gian thiêu hương, toà thượng điện với 3 gian nhưng rộng hơn, xếp theo hình chữ “công”. Nhà thiêu hương được thiết kế quay dọc và giao mái với tiền đường tạo nên mặt bằng kiến trúc kiểu chữ “Đinh”, chiều dài 9m, chiều rộng 8,23m, gồm 3 gian. Thượng điện có 3 gian với chiều dài 12.8 mét và chiều rộng 8.5 mét.

Hệ thống cửa gian giữa nhà tiền đường có 4 cánh được làm từ gỗ lim, to, dày, chạm rồng, sông nước thiết kế hoa văn bắt mắt. Hai cánh ở giữa được chạm khắc hình đôi rồng lớn chầu Mặt Trời trong khuôn hình lá đề. Đây được coi là một tác phẩm điêu khắc rất kỳ công và giữ được dấu ấn nghệ thuật chạm khắc đời nhà Trần.

Đôi sấu đá trên thành bậc Tam quan và đôi rồng trên bậc gian giữa tiền đường khá độc đáo và chứa đựng những nét giá trị văn hóa thời xưa.

Phía bên trong chùa đặt tượng nằm Trần Nhân Tông nhập Niết bàn, tượng Trúc Lâm Tam tổ dưới bóng trúc và một số tượng Phật khác. Chuông lớn của chùa khắc bản văn đức năm 1796 “Phổ Minh đỉnh tự”. Xưa chùa Phổ Minh vốn có một vạc lớn coi là một trong bốn báu vật nhưng đến nay thì không còn.

Sau thượng điện có ngôi nhà 11 gian, 5 gian tổ ở giữa, trái là 3 gian nhà tăng, bên phải là 3 gian điện thờ. Hai dãy hành lang gắn kết tiền đường với nhà 11 gian tạo nên một khung vuông bao quanh kiến trúc của chùa Phổ Minh.

Một số công trình kiến trúc khác như ba gian tam quan khung gỗ, mái ngói rêu phong, cổ kính, tường gạch, bức hoành phong đề 4 chữ lớn. Hai hồ tròn nằm đăng đối hai bên lối đi dẫn vào chùa thả sen càng làm tô thêm vẻ đẹp của chùa Phổ Minh.

Tam quan chùa Phổ Minh có chiều dài 8.42 mét và chiều rộng là 8.98 mét. Khung kiến trúc của chùa được thiết kế theo cấu trúc cổ đẳng  (2 tầng 4 mái). Sân chùa có dựng lên tháp, chân tảng đá cánh sen, cột kinh và cây hương đá. Nhà bia mặt bằng hình vuông xây bằng gạch rộng 4 mét kiểu cổ đẳng (2 tầng 8 mái), lợp ngói Nam.

Tháp Phổ Minh được xây dựng năm 1305 cao khoảng 20 mét, 14 tầng. Nền tháp và tầng thứ nhất của tháp Phổ Minh được xây dựng bằng đá, các tầng còn lại phía trên được xây dựng bằng gạch. Mỗi tầng có 4 cửa vòm cuốn, giữa các tầng có gờ mái.

Được xây dựng theo kiểu kiến trúc nhà Trần, tầng tháp đầu tiên đặt trên bên đá, hai lớp cánh sen. Bệ và tầng đầu chạm những hình lông trên mặt đá như hoa, lá, sóng nước, mây… Phía mặt ngoài các viên gạch được trang trí hình rồng đặc trưng cho phong cách trang trí thời xưa. Theo như ghi chép lịch sử, năm 1308, Phật Hoàng Trần Nhân Tông băng hà tại am Ngọa Vân trên ngọn Tử Phong – Yên Tử và ít lâu sau con trai là vua Anh Tông đã đem 7 trong số 21 hạt xá lợi đặt trong cỗ kiệu bát cống bằng đá rồi xây tháp Phổ Minh tại đó. Trông xa tháp Phổ Minh tựa như một bông sen lớn đâm thẳng lên trời xanh. Tháp Phổ Minh là công trình kiến trúc nặng tới 700 tấn. Tháp Phổ Minh có dáng cao, thanh, cảm giác linh thiêng.