Ẩn mình bên bờ biển Đà Nẵng náo nhiệt, ghềnh đá Nam Ô là một điểm đến mà thiên nhiên và văn hóa giao thoa một cách kỳ diệu. Không chỉ là bức tranh nguyên sơ của biển trời miền Trung, nơi đây còn là một bảo tàng sống về đời sống ngư dân, về niềm tin, ký ức và văn hóa làng biển. Giữa làn sóng phát triển du lịch hiện đại, Nam Ô đang dần được định hình như một mô hình du lịch cộng đồng bền vững – nơi du khách không chỉ đến để ngắm nhìn, mà còn để chạm vào từng tầng sâu giá trị.
Câu chuyện làng biển qua nhịp sống bình minh
Ghềnh đá Nam Ô đón ngày mới từ rất sớm. Trong ánh sáng mờ nhòe của bình minh, những chiếc thuyền thúng quay về sau đêm dài lênh đênh ngoài khơi. Tiếng chèo khua nước, tiếng trao đổi hàng hóa vội vã, tiếng cười nói xen lẫn mùi mặn mòi của biển – tất cả hòa quyện thành bản giao hưởng của một làng chài chân chất, bình dị.
Ở đó, những người như ông Bùi Bốn hay bà Chu Thị Mùi không chỉ mưu sinh, họ đang sống với biển bằng sự trân trọng và cả trực giác truyền đời. Họ hiểu con nước, nhớ từng bãi đá, nắm rõ từng mùa rong tảo hay hướng gió. Chính sự gắn bó ấy đã nuôi dưỡng nên không gian văn hóa đặc thù – nơi tín ngưỡng dân gian, phong tục, ngôn ngữ và cả những miếu nhỏ dọc ghềnh đá như miếu Bà, miếu Ông Gốc trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống cộng đồng.
Không gian cảnh quan – sinh thái độc đáo
Men theo lối mòn len qua rặng cây rậm rạp, ghềnh đá hiện ra như một vầng trán vươn ra biển lớn. Những phiến đá phủ rêu xanh mướt vào mùa thủy triều thấp từ cuối đông đến đầu xuân, tạo nên cảnh quan lạ mắt đầy mê hoặc – điểm “săn ảnh” yêu thích của giới trẻ và du khách mê khám phá.
Từ mũi ghềnh, phóng tầm mắt có thể thấy dãy Hải Vân uy nghi phía xa, bán đảo Sơn Trà nhô mình phía Đông, còn bên dưới, những sinh vật nhỏ bé như vẹm, cua, bám mình vào từng kẽ đá, chống chọi với từng con sóng. Chúng không chỉ là mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái, mà còn là nguồn sống thiết thực cho người dân, nhất là vào mùa biển động, khi những chuyến khơi xa không thể thực hiện.
Với nhiều thế hệ người Nam Ô, ghềnh đá không chỉ là nơi mưu sinh mà còn là một phần ký ức cộng đồng. Ông Đặng Dùng, người nhiều năm nghiên cứu về làng biển, từng kể rằng, vào những năm tháng tuổi trẻ, thanh niên làng thường ra ghềnh bắc võng, đọc sách, ngắm biển. Với ông, ghềnh đá là “trường học mở” về tự nhiên, lịch sử và tín ngưỡng.
Trên ghềnh, dưới rạn, qua từng mùa cá rong, những câu chuyện về tín ngưỡng thờ biển, lễ hội cầu ngư, truyền thuyết địa phương… vẫn được người dân truyền miệng. Đó là những mảnh ghép góp phần định hình nên bản sắc của một vùng đất gắn bó máu thịt với biển cả.
Phát triển du lịch – cần một hướng đi hài hòa
Vẻ đẹp và giá trị của ghềnh đá Nam Ô ngày càng thu hút du khách, đặc biệt vào mùa rêu, khi từng phiến đá rực lên sắc xanh ngọc bích. Tuy nhiên, sự phát triển nóng, thiếu kiểm soát từng khiến hệ sinh thái nơi đây suy giảm nghiêm trọng, khi một số đoạn ghềnh chỉ còn trơ trọi đá do san hô, rong tảo biến mất.
Nhận thức được điều này, chính quyền và người dân địa phương đã bắt đầu chuyển mình. Theo bà Mai Thụy Thùy Trang – Trưởng Phòng Văn hóa – Thông tin quận Liên Chiểu, ghềnh đá Nam Ô hiện là một trong tám sản phẩm trọng điểm thuộc Đề án phát triển du lịch cộng đồng Nam Ô được phê duyệt năm 2020. Các trải nghiệm như ngắm bình minh bằng thuyền thúng, khám phá rạn đá, tham quan làng nghề truyền thống, chụp ảnh tại ghềnh hay lưu trú tại nhà dân… đang được từng bước hình thành và phát triển theo hướng gắn kết cộng đồng.
Đặc biệt, trong tương lai, khu vực ghềnh đá sẽ được quy hoạch thành công viên sinh thái và quảng trường ven biển. Không gian này sẽ giữ nguyên hiện trạng tự nhiên, đồng thời tích hợp những tiện ích tối giản như sàn ngắm cảnh, đường dạo, chòi nghỉ – vừa đủ để phục vụ du khách, vừa đủ để bảo vệ hệ sinh thái mong manh nơi đây.
Ông Tán Văn Vương, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP. Đà Nẵng khẳng định, định hướng phát triển Nam Ô là phải giữ nguyên bản sắc. Du lịch nơi đây sẽ không đi theo lối mòn đại trà, mà phải là “du lịch có văn hóa”, có sự tham gia chủ động và hưởng lợi công bằng của người dân bản địa.
Nam Ô không chỉ là một bãi đá đẹp để chụp ảnh, mà là nơi bạn có thể nhìn thấy hình ảnh một làng biển còn giữ được hơi thở nguyên bản của mình giữa làn sóng phát triển đô thị. Đó là nơi bạn nghe tiếng biển vào buổi sớm, hiểu được ý nghĩa của chiếc thuyền thúng, của miếu nhỏ ven ghềnh, và trân trọng từng sinh vật nhỏ bé bám chặt vào đá để tồn tại qua mùa giông gió.
Hãy để TRIPMAP đồng hành cùng bạn trong hành trình khám phá Nam Ô – từ trải nghiệm thực tế cho đến bảo vệ quyền lợi du lịch, kết nối cộng đồng địa phương, gợi mở những góc nhìn sâu sắc và bền vững về một điểm đến giàu bản sắc.
