Hội Thảo Khoa Học Quốc Tế: “Di Sản và Du Lịch Từ Tiếp Cận Nhân Học và Liên Ngành”

Ngày 3/12/2024, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHKHXH&NV), Đại học Quốc gia Hà Nội đã tổ chức hội thảo quốc tế với chủ đề “Di sản và Du lịch từ tiếp cận Nhân học và liên ngành”. Sự kiện thu hút đông đảo học giả trong và ngoài nước, các nhà nghiên cứu, đại diện cơ quan khoa học và quản lý trong lĩnh vực văn hóa, du lịch. Hội thảo nhằm thảo luận các vấn đề liên quan đến mối quan hệ giữa bảo tồn di sản và phát triển du lịch trong bối cảnh toàn cầu hóa và phát triển bền vững.

Mục Tiêu và Nội Dung Chính

Hội thảo tập trung vào các khía cạnh:

• Tìm kiếm giải pháp bảo tồn di sản và phát triển du lịch bền vững, đặc biệt trước các thách thức như thương mại hóa, biến đổi khí hậu và xung đột lợi ích.
• Phân tích tác động hai chiều giữa du lịch và di sản, bao gồm động năng của cộng đồng địa phương trong việc đối phó với những thay đổi từ du lịch.
• Đề xuất các giải pháp từ tiếp cận nhân học và liên ngành, hướng tới sự cân bằng giữa bảo tồn giá trị di sản và thúc đẩy phát triển kinh tế.

Các Báo Cáo Nổi Bật

Hội thảo đã nhận được 27 báo cáo toàn văn từ các học giả trong nước và quốc tế. Những nghiên cứu tiêu biểu bao gồm:

1. Tính xác thực trong du lịch di sản ở người Chăm tại Ninh Thuận
   • Phó giáo sư, Tiến sĩ Quảng Đại Tuyên (Trường Đại học Nguyễn Tất Thành) đã trình bày nghiên cứu về cách cộng đồng Chăm thương thảo giữa nhu cầu du lịch và bảo tồn di sản.
   • Kết quả nghiên cứu: Trong không gian cộng đồng, các nghi lễ được điều chỉnh nhằm phục vụ du khách nhưng vẫn giữ được nét cốt lõi văn hóa. Tuy nhiên, tại các không gian linh thiêng như đền tháp, sự kiểm soát chặt chẽ được cộng đồng yêu cầu để bảo vệ tính nguyên bản của di sản.
2. Bảo tồn văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên thông qua du lịch cộng đồng
   • Tiến sĩ Trương Thị Thu Hằng (ĐHKHXH&NV, ĐHQG TP.HCM) đã nghiên cứu trường hợp của người Lạch tại Lâm Đồng.
   • Phát hiện: Cồng chiêng được sử dụng như một yếu tố thu hút du khách, vừa mang lại lợi ích kinh tế vừa giúp bảo tồn giá trị văn hóa qua các không gian như câu lạc bộ văn hóa, nhà thờ giáo xứ.
3. Đổi mới bảo tồn di sản quan họ: Bảo tàng sinh thái và du lịch cộng đồng
   • Tiến sĩ Đinh Thị Thanh Huyền (ĐHKHXH&NV, ĐHQG Hà Nội) đã đề xuất sự kết hợp giữa bảo tàng sinh thái và du lịch cộng đồng để bảo tồn quan họ.
   • Kết luận: Mô hình này không chỉ giúp gìn giữ vốn cổ mà còn tạo ra lợi ích thực tế, khuyến khích cộng đồng tham gia bảo tồn.

Các Tiểu Ban Thảo Luận

Hội thảo được chia thành 4 tiểu ban với các chủ đề chuyên sâu:

1. Di sản và Du lịch: Diễn ngôn và Thương thảo – Chủ trì bởi PGS.TS Lâm Bá Nam và PGS.TS Nguyễn Văn Sửu.
2. Di sản và Du lịch: Thiết chế và Trao quyền văn hóa – Chủ trì bởi PGS.TS Nguyễn Trường Giang và TS Emmanuel Pannier.
3. Di sản sống và Du lịch: Động năng và vấn đề đạo đức – Chủ trì bởi TS Trương Thị Thu Hằng và PGS.TS Lâm Minh Châu.
4. Di sản tín ngưỡng và Du lịch: Sáng tạo truyền thống và hàng hóa hóa – Chủ trì bởi TS Phan Phương Anh và TS Nguyễn Vũ Hoàng.

Phát Biểu Đáng Chú Ý

• GS.TS Lại Quốc Khánh, Phó Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV: Nhấn mạnh rằng việc phát triển du lịch bền vững và công nghiệp văn hóa dựa trên nền tảng di sản văn hóa là nhiệm vụ cấp bách trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
• PGS.TS Nguyễn Văn Sửu, Trưởng khoa Nhân học: Kỳ vọng hội thảo sẽ góp phần xây dựng các chính sách hiệu quả, thực tiễn, hỗ trợ công tác bảo tồn di sản và phát triển du lịch bền vững.

Ý Nghĩa và Kỳ Vọng

Hội thảo không chỉ tạo cơ hội để các nhà nghiên cứu chia sẻ kiến thức mà còn cung cấp các khuyến nghị giá trị cho việc bảo tồn và khai thác di sản văn hóa tại Việt Nam. Các giải pháp nhân học và liên ngành được kỳ vọng sẽ đóng góp vào việc hoạch định chính sách, thúc đẩy sự hài hòa giữa bảo tồn di sản và phát triển kinh tế.

Hội thảo quốc tế “Di sản và Du lịch từ tiếp cận nhân học và liên ngành” đã thành công trong việc tạo diễn đàn học thuật chất lượng, đưa ra các giải pháp toàn diện và cập nhật nhất. Đây là bước đi quan trọng nhằm bảo tồn giá trị di sản văn hóa trong bối cảnh Việt Nam và thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức mới.