Đánh thức tiềm năng du lịch cộng đồng ở Bàu Ếch

Giữa vùng đất Tây Ninh đầy nắng gió, Bàu Ếch (xã Trường Tây, thị xã Hòa Thành) hiện lên như một góc nhỏ lưu giữ trọn vẹn nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Khmer. Không chỉ là nơi cư trú của cộng đồng người Khmer, Bàu Ếch còn là một “bảo tàng sống” của những di sản văn hóa phi vật thể quý giá. Với những điệu múa, âm nhạc, ẩm thực và phong tục truyền thống độc đáo, nơi đây đang từng bước được đánh thức để trở thành một điểm đến du lịch cộng đồng đầy tiềm năng.

Bản sắc Khmer giữa lòng Tây Ninh

Nhắc đến Bàu Ếch, không thể không nói đến múa trống Chhay-dăm, một loại hình nghệ thuật được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia năm 2014. Đây không chỉ là một điệu múa mà còn là một phần tâm hồn của người Khmer, phản ánh sự kết hợp hoàn hảo giữa âm nhạc và chuyển động.

Những nghệ nhân biểu diễn trống Chhay-dăm luôn khiến người xem mãn nhãn với những động tác mạnh mẽ, dứt khoát nhưng đầy uyển chuyển. Tiếng trống vang lên từ những thân cây mít bịt da trâu không chỉ tạo nên âm hưởng đặc trưng mà còn truyền tải niềm tự hào dân tộc qua từng nhịp trống dồn dập. Điệu múa này không chỉ xuất hiện trong các lễ hội truyền thống như Chol Chnam Thmay, Sene Dolta hay Ok Om Bok, mà còn được biểu diễn tại các sự kiện lớn trong và ngoài tỉnh, góp phần lan tỏa nét đẹp văn hóa Khmer.

Bên cạnh trống Chhay-dăm, múa gáo dừa cũng là một nét văn hóa độc đáo khác của Bàu Ếch. Tiếng gáo dừa gõ nhịp hòa cùng bước chân nhịp nhàng của vũ công tạo nên một bầu không khí sôi động, thể hiện sự hân hoan, đoàn kết trong cộng đồng. Không chỉ có múa, người Khmer Bàu Ếch còn gìn giữ dàn nhạc Ngũ âm – một biểu tượng của âm nhạc Khmer với năm nhóm nhạc cụ đại diện cho năm yếu tố thiên nhiên.

Nhưng văn hóa Khmer ở Bàu Ếch không chỉ thể hiện qua âm nhạc và vũ điệu. Những bộ trang phục truyền thống, được thiết kế cầu kỳ với những gam màu rực rỡ và họa tiết tinh xảo, cũng là một phần quan trọng tạo nên bản sắc của cộng đồng. Vào các dịp lễ hội, hình ảnh người Khmer khoác lên mình những bộ trang phục lộng lẫy không chỉ thể hiện sự tôn kính đối với truyền thống mà còn làm nổi bật vẻ đẹp tinh thần của dân tộc.

Ẩm thực Khmer – Hương vị níu chân du khách

Văn hóa Khmer còn được thể hiện rõ nét qua những món ăn truyền thống, đặc biệt là vào các dịp lễ hội. Bún cá simlo, với vị ngọt tự nhiên của cá lóc, hương thơm của nghệ và mắm bồ hóc, kết hợp cùng rau nhút, bông súng, kèo nèo, tạo nên một món ăn đặc trưng, đậm đà hương vị miền sông nước.

Ngoài bún cá, những món ăn từ trái thốt nốt cũng là đặc sản không thể bỏ qua. Từ những trái thốt nốt tươi mát, người Khmer sáng tạo ra bánh bò, bánh tét thốt nốt, mang hương vị thanh mát, béo bùi của nếp và đậu xanh. Đặc biệt, vào lễ hội Ok Om Bok, người dân lại cùng nhau chế biến cốm dẹp – một món ăn truyền thống được làm từ nếp non rang, giã dẻo, kết hợp với đường thốt nốt tạo nên hương vị thơm ngon đặc trưng.

Không chỉ đơn thuần là món ăn, những đặc sản này còn mang trong mình giá trị văn hóa sâu sắc, gắn liền với đời sống và tâm hồn của đồng bào Khmer, đồng thời là nguồn cảm hứng để phát triển du lịch trải nghiệm ẩm thực tại Bàu Ếch.

Hướng đi mới: Biến di sản thành sản phẩm du lịch

Nhận thức được tiềm năng văn hóa Khmer tại Bàu Ếch, chính quyền địa phương đang từng bước xây dựng mô hình du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn di sản.

Các lớp học truyền dạy múa trống Chhay-dăm và nhạc Ngũ âm đã được tổ chức thường xuyên tại Nhà văn hóa dân tộc Khmer ở ấp Trường An, thu hút đông đảo thanh thiếu niên tham gia. Không chỉ giúp thế hệ trẻ duy trì niềm tự hào với văn hóa dân tộc, hoạt động này còn mở ra cơ hội để các em trở thành hướng dẫn viên văn hóa, trực tiếp tham gia vào các chương trình du lịch trải nghiệm.

Để tăng sức hấp dẫn, địa phương cũng lên kế hoạch tổ chức các phiên chợ văn hóa Khmer vào cuối tuần, nơi du khách có thể thưởng thức ẩm thực truyền thống, mua sắm các sản phẩm thủ công mỹ nghệ và hòa mình vào không gian lễ hội đặc trưng của người Khmer.

Ngoài ra, những tour du lịch trải nghiệm cũng đang được đề xuất để du khách không chỉ đến tham quan mà còn có cơ hội trực tiếp hòa mình vào đời sống cộng đồng. Tại đây, du khách có thể học cách chơi trống Chhay-dăm, thử múa gáo dừa, tự tay chế biến món ăn Khmer, hoặc đơn giản là mặc lên mình những bộ trang phục truyền thống và cảm nhận nét đẹp văn hóa bản địa.

Bàu Ếch – Điểm đến tương lai của du lịch cộng đồng

Hành trình đánh thức tiềm năng của Bàu Ếch không chỉ là câu chuyện về phát triển du lịch, mà còn là một cách để giữ gìn và lan tỏa giá trị văn hóa Khmer. Những nét đẹp truyền thống không chỉ được bảo tồn trong đời sống thường ngày mà còn trở thành động lực giúp cộng đồng phát triển kinh tế, cải thiện đời sống.

Nếu được đầu tư và phát triển đúng hướng, Bàu Ếch hoàn toàn có thể trở thành một điểm sáng trên bản đồ du lịch cộng đồng của Việt Nam, thu hút du khách trong và ngoài nước đến trải nghiệm và khám phá. Đây không chỉ là cơ hội để phát triển kinh tế địa phương, mà còn là cách để cộng đồng Khmer tự hào giới thiệu bản sắc văn hóa của mình đến với thế giới.

📌 Bạn muốn trải nghiệm văn hóa Khmer độc đáo tại Bàu Ếch? Hãy để TRIPMAP đồng hành cùng bạn trong hành trình khám phá những giá trị văn hóa truyền thống đầy màu sắc này!